Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, wprowadziła do polskiego ustawodawstwa zasadę ochrony danych osobowych. Zgodnie z artykułem 51 ustawy zasadniczej nikt nie może być obowiązany do ujawniania informacji dotyczących jego osoby inaczej, niż na podstawie ustawy, każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych, a ograniczenie wskazanego prawa może nastąpić jedynie w drodze ustawy. Każda osoba ma również prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z prawem informacji. Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określają przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych. Przepisy tego aktu prawnego dopuszczają przetwarzanie danych osobowych między innymi wtedy, gdy zezwalają na to przepisy prawa.
Czym jest i jakie dane są przetwarzane w BIK-u?
W Polsce informacje o aktualnych zobowiązaniach oraz historii kredytowej klientów banków jak również Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo – Kredytowych gromadzone są przez Biuro Informacji Kredytowej z siedzibą w Warszawie, będące instytucją, która utworzona została na podstawie Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe. Informacje gromadzone i udostępniane przez BIK obejmują dane chronione na podstawie przepisów prawnych.. Zgodnie z artykułem 105 ust. 4 przedmiotowej ustawy banki mogą wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi, utworzyć instytucje upoważnione do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania bankom informacji, stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są potrzebne w związku z wykonywaniem czynności bankowych, oraz instytucjom ustawowo upoważnionym do udzielania kredytów – informacji stanowiących tajemnicę bankową, w zakresie w jakim informacje te są niezbędne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń.
Dane mogą trafić do BIK w momencie składania wniosku kredytowego w banku lub SKOK – u, a także po zaciągnięciu zobowiązania w wyżej wymienionych instytucjach. Dane które trafiają do Biura Informacji Kredytowej są aktualizowane przynajmniej raz w miesiącu, przez cały okres trwania zobowiązania.
Zakres przetwarzanych danych obejmuje dane osobowe, dane na temat zobowiązań, dotyczące m.in. daty powstania zobowiązania, rodzaju zobowiązania, waluty, terminowości spłat. Informacje znajdujące się w BIK dotyczą zarówno zobowiązań obsługiwanych prawidłowo jak i tych, które nie były spłacane terminowo.
Kiedy jesteśmy weryfikowani w BIK-u?
Negatywna historia kredytowa stanowi najczęściej główną przesłankę odmownej decyzji kredytowej otrzymanej przez klienta. Banki nie chcą bowiem ponosić niepotrzebnego ryzyka, związanego z nieterminowym spłacaniem przez klientów kredytów czy pożyczek, bądź z całkowitym nie regulowaniem przez nich zobowiązań. W związku z powyższym każdy potencjalny kredytobiorca jest przez bank sprawdzany w BIKU. Pozytywna historia kredytowa działa każdorazowo na korzyść klienta. Wpis w BIKU może również zawierać informacje negatywne, dotyczące nieterminowego regulowania zobowiązań, bądź posiadania zadłużenia wobec banku. Usunięcie takich danych jest zabiegiem niezbędnym, mającym na celu zwiększenie szansy wnioskodawcy na otrzymanie kredytu. W przeciwnym razie Klient nie ma szans na zaciągnięcie potrzebnego kredytu.
Pojawia się zatem pytanie jak długo dane dotyczące kredytobiorców są przez BIK przetwarzane i czy możliwe jest ich usunięcie?
Jak usunąć wpis w BIK?
Jeżeli zobowiązania spłacane są terminowo, dane przetwarzane są przez Biuro Informacji Kredytowej od momentu ich przekazania, aż do wygaśnięcia zobowiązania. W przypadku wyrażenia zgody na przetwarzanie danych również po wygaśnięciu zobowiązania , dane te będą udostępniane bankom i SKOKOM w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego, przez okres wskazany przez Klienta. Zgoda na przetwarzanie danych osobowych po wygaśnięciu zobowiązania może zostać w każdym czasie odwołana. Aby usunąć negatywne dla Klienta dane z BIKu należy w pierwszej kolejności spłacić swoje zobowiązania. Nie można usunąć danych dotyczących niespłaconych zobowiązań kredytowych. Po spłaceniu zobowiązań należy wszcząć odpowiednią procedurę, mającą na celu wykreślenie danych z BIKu.
Cały proces usuwania informacji z Biura Informacji Kredytowej trwa około jednego miesiąca, począwszy od sporządzenia odpowiedniego pisma, aż do dnia wykreślenia informacji. Długość trwania procedury związana jest przede wszystkim z faktem, że dane w BIKu aktualizowane są raz w miesiącu.